Agata Bazak wyróżniona przez krakowski IPN
Nauczycielka z naszej szkoły, Agata Bazak już po raz trzeci uczestniczyła w ogólnopolskim projekcie edukacyjnym „Kamienie Pamięci” zorganizowanym przez Instytut Pamięci Narodowej. W tym roku temat projektu związany był z nieznanym bohaterem niepodległości. Chodziło w nim o upamiętnienie lokalnego bohatera, który przyczynił się do odzyskania niepodległości w latach 1914-1918.
Za przedstawienie sylwetki Józefa Jaronia, legionisty, nauczyciela, dyrektora staszowskiej „dwójki”, więźnia obozu w Kozielsku, zamordowanego w bestialski sposób w Katyniu, nauczycielka wyróżniona została statuetką i dyplomem oraz nagrodzona licznymi publikacjami książkowymi wydanymi przez IPN.
Statuetka wykonana została z fragmentu cegły z nieistniejącego już dworu w małopolskich Radziemicach, należącego niegdyś do Edwarda Kleszczyńskiego (1892-1984), ósmego w kolejności beliniaka, który w skład kawalerii legionowej wstąpił 3 sierpnia 1914 r. We dworze tym 4 sierpnia 1924 r. gościł Józef Piłsudski.
W projekcie „Kamienie Pamięci” uczestniczyło 100 zespołów z całego kraju. Finał odbył się w Krakowie podczas uroczystej gali, gdzie zostały wręczone historyczne statuetki.
Nad projektem patronat honorowy objęli: Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska i Wojewoda Małopolski Piotr Ćwik. Patronat medialny zaś sprawowali: TVP Historia, Radio Kraków i Historia.org.pl.
***
Józef Jaroń – urodził się 18 stycznia 1900 r. w Ruskiej Wsi. Jego rodzicami byli Wawrzyniec i Zofia z domu Zielińska. Ukończył Szkołę Powszechną w Dąbrówce Niemieckiej. Następnie uczęszczał do II Gimnazjum im. króla Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu. W 1915 r. podjął naukę w Męskim Seminarium Nauczycielskim w Starym Sączu. W 1919 r. uzyskał tam świadectwo dojrzałości. W latach 1919-1923 pracował w charakterze tymczasowego nauczyciela w szkole w Gągolinie i w Mściowie. W 1923 r. zdał II egzamin nauczycielski w Przemyślu i uzyskał patent na nauczyciela szkół powszechnych. W latach 1927-1928 dokształcał się na Państwowym Wyższym Kursie Nauczycielskim w Poznaniu w grupie śpiewu i muzyki oraz wychowania fizycznego. W latach 1924-1929 uczył w Szkole Powszechnej w Ossali, a w latach 1929-1939 uczył i kierował Szkołą Powszechną nr 2 w Staszowie. W tejże miejscowości w latach 1934-1938 pełnił także funkcję ławnika.
W 1917 r. jako ochotnik wstąpił do Legionów Polskich, następnie w grudniu tegoż roku do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Służył w 6. kompanii uzupełniającej, Bolechów. W lutym 1918 r. został internowany na Węgrzech, później wcielony do armii austriackiej. W listopadzie 1918 r. brał udział w rozbrajaniu Austriaków w Nowym Sączu.
W 1920 r. uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w składzie 1. Pułku Strzelców Podhalańskich. Po przeniesieniu do rezerwy był przygotowywany w macierzystym pułku do objęcia funkcji dowódcy plutonu na wypadek wojny. W 1932 r. ukończył kurs w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7a w Jarocinie. Na podporucznika mianowany ze starszeństwa w 1932 r., a na porucznika w 1939 r. z przydziałem do 2. Pułku Piechoty Legionów Polskich. We wrześniu 1939 r. zmobilizowany został do improwizowanego 4. batalionu 94. Pułku Piechoty Rezerwowej, formowanego na bazie ośrodka zapasowego żandarmerii w Staszowie. Walczył na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej. Stamtąd w bliżej nieokreślonych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku. Następnie po 13 kwietnia 1940 r. wywieziony do Katynia i zamordowany przez NKWD. Pozostawił żonę Stefanię, córkę Irenę i syna Jerzego. Żona pracowała w Staszowie do 1944 r. Po wyzwoleniu wraz z dziećmi przeniosła się do Dwikóz. Za zasługi dla kraju odznaczony został Krzyżem Legionów, Srebrnym Krzyżem Zasługi (1937 r.) i Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938 r.) oraz licznymi medalami pamiątkowymi. W 2007 r. pośmiertnie awansowany do stopnia kapitana.
Warto zaznaczyć, iż Józef Jaroń upamiętniony został w książce, która ukazała się z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości pt. „Józef Jaroń. Legionista, nauczyciel, więzień Kozielska”, Sandomierz 2018, autorstwa Agaty Łucji Bazak.
