Pamiętamy o Józefie Jaroniu i żołnierzach zamordowanych w Katyniu
W dniu 26 kwietnia 2019 r. w parku im. Adama Bienia, przy pomniku upamiętniającym oficerów Wojska Polskiego pomordowanych na Wschodzie wiosną 1940 r., odbyło się podsumowanie interdyscyplinarnego projektu pt. „Katyń pamiętaj – Młodzież pamięta”, zrealizowanego w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 w Staszowie. Projekt prowadziła grupa nauczycieli z historii, języka polskiego, plastyki, muzyki i religii wraz z uczniami, a mottem były słowa: „Zamilkli wiosną 1940 r., a my opowiemy o ich odwadze i męczeństwie”.
Uroczystość zgromadziła uczniów klas VIII i III gimnazjum staszowskiej „Dwójki” wraz z nauczycielami, dyrektorem szkoły dr. Dariuszem Kubalskim i pocztem sztandarowym. Swoją obecnością uroczystość zaszczycił również burmistrz Miasta i Gminy Staszów pan Leszek Kopeć wraz z wiceburmistrz panią dr Ewą Kondek. Podsumowaniu projektu towarzyszyła wystawa prac plastycznych uczniów pt. „Katyń Pamiętamy”.
Po zaśpiewaniu hymnu państwowego, głos zabrał dyrektor szkoły dr Dariusz Kubalski, który przedstawił okoliczności zbrodni dokonanej na polskich oficerach na Wschodzie, wiosną 1940 r. oraz przedstawił sylwetkę Józefa Jaronia.
– „Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej to dzień ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Ma przypominać o zagładzie polskich elit. 79 lat temu w kwietniu 1940 r. NKWD rozpoczęło likwidację obozów, w których przebywali polscy oficerowie w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Więźniowie obozu jenieckiego w Kozielsku (4,4 tys. osób) wywożeni byli do Katynia. Ze Starobielska (3,8 tys. osób) – do Charkowa, gdzie zabijani byli w piwnicach więzienia NKWD, z Ostaszkowa (6,3 tys. osób) – do Tweru (wówczas noszącego nazwę Kalinin). Tam również mordowano ich w piwnicy, grzebano zaś w Miednoje. Ponadto w ramach realizacji decyzji Stalina wymordowani zostali więźniowie z tzw. listy ukraińskiej i białoruskiej – przeszło 7 tysięcy osób. Miejsca ich pochówku to m.in. Kuropaty na Białorusi i Bykownia na Ukrainie. W sumie zginęło około 22 tysięcy osób. Jednym z nich był kapitan Józef Jaroń, syn ziemi rzeszowskiej, sądeckiej i staszowskiej, który przed wojną był kierownikiem Publicznej Szkoły Powszechnej Żeńskiej w Staszowie, przekształconej w wyniku reformy w roku szkolnym 1934/1935 w Publiczną Szkołę Powszechną nr 2. Był jednym z tych 22 tysięcy polskich jeńców wojennych zamordowanych przez sowietów i jednym z ponad 500 nauczycieli, więźniów Kozielska. Wydarzenia sprzed 79 lat wpłynęły na całe życie rodziny. Żona Stefania, córka Irena i syn Jerzy poświęcili całe swoje życie, by przywrócić pamięć o Katyniu i walce z katyńskim kłamstwem. Pamięć o męczeństwie Józefa do dziś przekazywana jest z pokolenia na pokolenie” – zaznaczył dyrektor szkoły.
Następnie głos zabrał burmistrz Staszowa pan Leszek Kopeć, który zaapelował do młodzieży, aby zawsze pamiętała o polskich żołnierzach, którzy zginęli w obronie naszej Ojczyzny.
– „Katyń przez dziesięciolecia PRL-u był najboleśniejszą "białą plamą" polskiej historii. Zbrodnia w Katyniu przez wiele lat była tuszowana przez największe mocarstwa, nie wolno było o niej mówić, dlatego obowiązkiem nas, współcześnie żyjących jest przypominać kolejnym pokoleniom o tej bolesnej karcie w historii naszego narodu. Pamięć o oficerach Wojska Polskiego, którzy zginęli w Katyniu nigdy nie powinna być zatarta, a wręcz pielęgnowana i przekazywana z pokolenia na pokolenie” – podkreślił burmistrz Staszowa.
Pod pomnikiem upamiętniającym oficerów Wojska Polskiego pomordowanych na Wschodzie wiosną 1940 r. złożone zostały wiązanki kwiatów i zapalone znicze. Recytacja wierszy o Katyniu i śpiew uczennic z klasy VIII „c” dopełnił przebieg uroczystości.
Na koniec przedstawiciele władz samorządowych wraz z dyrektorem szkoły wręczyli nagrody w konkursach: historycznym pt. „Józef Jaroń (1900-1940) – jego życie i działalność” i plastycznym na plakat pt. „Katyń Pamiętamy”.
W konkursie historycznym pierwsze miejsce zdobył Filip Adamczyk z kl. VII „c”, drugie miejsce otrzymał Eryk Pierzchała z kl. VI „c”, trzecie miejsce ex aequo przyznano Aleksandrze Kmiecik z kl. VIII „a” oraz Paulinie Dziewierz z III „a” z gimnazjum.
W konkursie plastycznym zaś pierwsze miejsce otrzymała Michalina Rogala z kl. VII „c”, drugie miejsce przyznano Klaudii Sobolewskiej z kl. VII „b”, trzecie miejsce otrzymał Sebastian Grzybowski z kl. VI „c”. Wyróżnienia trafiły do: Nikoli Świątek z kl. VII „a”, Magdaleny Pietras z kl. III „a” gimnazjum oraz Weroniki Grudzień z kl. VII „c”.
Nagrody w w/w konkursach ufundowali: pan Marcin Jaroń z Gdyni, prawnuk Józefa Jaronia, pan burmistrz Leszek Kopeć i pani wiceburmistrz Ewa Kondek oraz autorka książki pt. „Józef Jaroń. Legionista, nauczyciel, więzień Kozielska”, niżej podpisana.
Podsumowując należy podkreślić, że realizacja działań interdyscyplinarnych wpłynęła na podniesienie poziomu wiedzy uczniów, jak i lokalnej społeczności na temat Zbrodni Katyńskiej. Młodzież z ogromnym zaangażowaniem realizowała zadania projektu i zdobyła wiedzę ponadprzedmiotową. Nauczyciele zaś wzbogacili się o materiały źródłowe i edukacyjne. Publiczna prezentacja działań motywowała uczniów i nauczycieli do wzajemnej współpracy. Działania te sprawiły, że wykorzystano różnorodne umiejętności i predyspozycje zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Ponadto społeczność szkolna wraz z władzami samorządowymi uczciła pamięć zamordowanych żołnierzy na Wschodzie, wiosną w 1940 r., w tym bohatera naszej szkoły Józefa Jaronia.
Marzanna Baran, Renata Janeczko, Halina Plewa i Agata Bazak
