Z dziejów staszowskiej „Dwójki”
Początki istnienia szkoły w Staszowie sięgają XVI w. Przyjmuje się, że założył ją Andrzej Tęczyński, wojewoda krakowski. Szkoła ta funkcjonowała przy parafii pw. świętego Bartłomieja do początku XIX w.
W 1809 r. z inicjatywy Izabeli Lubomirskiej powstała szkoła elementarna. Była ona najlepiej uposażoną szkołą w Królestwie Polskim i przedstawiana za wzorcową. W 1842 r. dokonano w Staszowie podziału na szkołę męską i żeńską. Funkcję kierownika szkoły elementarnej dla dziewcząt powierzono Franciszce Lewarskiej.
W 1918 r. wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości uruchomiono w Staszowie dwie szkoły ludowe: dla chłopców i dziewcząt. W 1921 r. w szkole żeńskiej naukę pobierało 488 dziewcząt. Od 1919 r. kierowała nią Helena Kuniewicz. W 1927 r. szkoła otrzymała nazwę: 7-klasowa Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska.
W 1929 r. obowiązki kierownika objął Józef Jaroń z wykształcenia nauczyciel muzyki, śpiewu i wychowania fizycznego. Jako legionista i oficer Wojska Polskiego troszczył się o to, by młodzież była wychowywana w duchu patriotycznym i w przywiązaniu do tradycji. W szkole równie ważne, jak wychowanie patriotyczne było także wychowanie religijne. W 1930 r. odbyła się uroczystość poświęcenia i wręczenia szkole sztandaru, który towarzyszył uczniom na uroczystościach szkolnych do 1939 r. Na sztandarze widniał napis „Bóg i Ojczyzna”. W roku szkolnym 1934/1935 szkoła stała się koedukacyjną i otrzymała nazwę Szkoła Powszechna nr 2. W czasie II wojny światowej nauczyciele „Dwójki” podjęli tajne nauczanie. Natomiast kierownik szkoły Józef Jaroń został zmobilizowany i jako żołnierz walczył w obronie Ojczyzny w okolicach Zawichostu i Wielowsi oraz na Lubelszczyźnie. Następnie aresztowany i wywieziony do obozu w Kozielsku. W 1940 r. na rozkaz Józefa Stalina przewieziony został wraz z innymi oficerami Wojska Polskiego do Lasu Katyńskiego i bestialsko zamordowany przez NKWD.
W 1945 r. nauczyciele pracujący przed II wojną światową w „Dwójce” rozpoczęli pracę w budynku dawnej Szkoły Powszechnej nr 1. W 1947 r. dokonano podziału szkół na nr 1 i nr 2. Wówczas to uczniowie z „Dwójki” wrócili do budynku przy ulicy Szkolnej. W 1961 r. wprowadzono ośmioklasową szkołę podstawową.
Nowa karta w historii Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 rozpoczęła się w 1969 r., kiedy to został oddany do użytku obecny budynek przy ulicy 25-lecia PRL 4 (obecnie ulicy Niepodległości). Wtedy to szkoła przyjęła imię 25-lecia PRL. W 1985 r. otrzymała sztandar.
Po przemianach ustrojowych w państwie, w 1990 r. wprowadzono do szkoły naukę religii, którą w 1961 r. wyrzucono z placówek oświatowych. Dokonano również poświęcenia budynku i powieszono krzyże w salach lekcyjnych. W 1993 r. Rada Pedagogiczna wystąpiła z wnioskiem o zniesienie dotychczasowego imienia szkoły. W 2001 r. szkole nadano nowe imię. Patronem został Ignacy Jan Paderewski, wybitny pianista, kompozytor i polityk, któremu Polska zawdzięczała odzyskanie niepodległości w 1918 r. Odsłonięto również pamiątkową tablicę.
W 1999 r. w życie weszła reforma oświaty: 6-klasowa szkoła podstawowa i 3-letnie gimnazjum. W budynku szkoły zaczęło funkcjonować Publiczne Gimnazjum nr 2. W 2017 r. wprowadzono ponownie 8-klasową szkołę podstawową.
Agata Bazak
P.S. Więcej o przedwojennej historii szkoły można przeczytać w książce pt. „Józef Jaroń. Legionista, nauczyciel, więzień Kozielska”. Wiadomości o szkole znajdują się także w książkach: „Szkoła początkowa w Staszowie do drugiej połowy XVIII w. oraz „Duszpasterstwo dzieci i młodzieży w parafii Staszów w latach 1918-1939”. AB.
